Pyetje dhe pergjigje nga Astronomia

Moderators: Beka Floyd, SadButTrue

User avatar
Eethos*****
Posts: 481
Joined: Wed Jul 02, 2008 9:57 am
Location: Offline

Re: Pyetje dhe pergjigje nga Astronomia

Post by Eethos***** »

Therion wrote:@ Eethos*****

Tu u bazu nat realitetin qe Filozoft jon kon ata qe i kan hedh hapat e par nShkenc,e sot fal teknologjis perparume pi ipet VULA qatyne seneve.
Kshtu qe skisha me thon qe ato pytje jon bash-bash Filozofike,kurgjo nket jet sun i ik Filozofis tmirfillt. :)

Plus asaj kto pytje jon si rrjedhoj e librit qe e kom shfeltu edhe tu i dit autort qe e kan shkru ket liber si psh. Hubert Reeves ni astrophysicist i hatashem francez edhe i njofun.
tana Joël De Rosnay si Doctor of Philosophy,Yves Coppens ni anthropologist kogja i madh.


Pytja nr.1 - Gjithsia Organizative/Supa Germave


- Tu e mar parasysh rendin e shfaqjes,si rezutat i bashkimit t'tyre shfaqen atomet e para qe bojn bashkime eksplozive nYje qe digjen.
Dmth jem nHorizont tshkumes ton edhe ktu fillon kompleksimi.dmth rreth 15 miliard vjet ma para.

*
Tash ti mun um vet prej qka perbohet gjithsia?!
- Gjithsia osht ni krem i trash me grimca elemtare qe dihen si psh. elektronet,fotonet,kuarket, edhe do elemente tjera qe quhen gravitone,gluone etj.

* Pse Quhen elemente?!
- Sepse nuk mujn mu nda nElemente mat vogla ose spaku ashtu besohet,dmth edhe shkenca sun ka arrit dej nat mas qe me ta vertetu,ktu po na del qe edhe shkenca
ngec kaniher ndo sene - normale besoj. :P

Image


- Tash po foli pak per "Supa Germave" e kisha krahasu me asi supe tPodravka qe jon me shkronja haha, kshtu ngjithsi jon grimcat elementare,te cilat bashkohen me dhon "fjal" tash qato
fjalt bahskohen edhe formojn "fjali" edhe tana kto tfundit bashkohen dyat edhe na japin Kapituj,Paragraf,liber etj.Dmth nqdo nivel elementet regrupohen per me formu
struktura t'reja tni niveli ma superior edhe qdo struktur e re paraqet veti qe elementet indivuduale nuk i kan pas .. shum e kapshme.
Kuarket lidhen per me formu neuronet edhe protonet tana kto bashkohen me formu atome tcilat nga ana e tyne bashkohen edhe si rezultat na japin molekula t'thjeshta e kshtu edhe vim
dej te molekulat komplekse. Me ni fjal kjo osht Piramida edhe Alfabeti Natyrës.


*
Sa koh osht dasht me ndodh kjo?!

- E kisha lidh ktu pak me Big-Bengun,gjat dhejtra mikrosekondave tpar pas t'Big-Bengut gjithsia osht ni magmë e madhe me kuarke edhe gluone.Mas 20 mikrosekondave dmth temperatura
veq zbret rreth 1 bilion grad,kuarket bashkohen edhe japin nukleonet e para( Nukleonet ndahen nProtone dhe Neurone :lol: )


pytjet tjera,i spjegoj ma von gjansisht si kto. - met mira. :)
Therion @
Ne Greqin e vjeter ka pas filozof dhe filozofi.Ata jane njesu si dijetar te kohes,kurse sot shkenca aq ka perparu sa qe jo vetem qe eshte nda prej filozofis por cdo lemi shkencore ka lemi te vecante specifike sepse trajton nje dukuri te cilat shkencat tjera e shqyrtojne me pak.Prandaj filozofia ka ngel pothujase aty ku ka qene ne fillim.Prandaj cdo dukurie duhet t'i çasemi ne metje,eksperimente dhe analiza matematikore.Te kisha preferu qe kur shqyrtohen dukurit shkencore duhet te bazohesh ne matje dhe matematike.

Me kete qe shkruajte bukur mire tregove disa mikrogrimca elementare te cilat ekzistojne por edhe ato grimca elementare qe dikur kane pas kuptimin prej shume sish mund te krijohen grimca me masa ma te medha.Sot shkenca e fizikes i njeh vetem 4 lloj forcash.
1) forca gravitacionale te cilat jane shkaktare per trajten e materies ne forme te yjeve,galaktikave,planeteve,kometave,asteroideve etj
2)forca elektromagnetike ku bazohet emitimi dhe apsorbimi i drites se dukshme dhe te padukshme,ato jane shkaktare edhe i formimit te grimcave elementare.
3)forca berthamore te dobeta
4)forca berthamore te medha(forca mes nukleoneve)

p.s. ne qoftese ke ndonje dukuri te paqarte mund te me pyesni nuk do bej hezitim ne pergjigje. :wink:
Last edited by Eethos***** on Sun Aug 03, 2008 8:48 pm, edited 1 time in total.
User avatar
Eethos*****
Posts: 481
Joined: Wed Jul 02, 2008 9:57 am
Location: Offline

Re: Pyetje dhe pergjigje nga Astronomia

Post by Eethos***** »

Kaltro@ ty te pergjigjem me vone special sepse ke bere pytje shume te kjart por s'po me mjafton koha tani jam duke u ngutur...
User avatar
Eethos*****
Posts: 481
Joined: Wed Jul 02, 2008 9:57 am
Location: Offline

Re: Pyetje dhe pergjigje nga Astronomia

Post by Eethos***** »

Kaltro wrote:hajt pju ndroj pak tripin.. ni pytje : KUsh e din qka jon yjet e dyfishta?
Yjet e dyfishta jane si te gjitha yjet tjera ,quhen te dyfishta sepse jane afer njera-tjetres dhe rrotullohen rreth qendres se masave te tyre.Zakonisht masa e yjeve nuk eshte e barabart ,e qendra e mases gjindet ma afer yllit me mase me te madhe.Keshtu ylli i vogel rrotullohet neper nje rreth ma te madh sesa ylli i madh.Ka yje edhe ma te shumefishta.

SHEMBULL:
Sirusi qe eshte ylli me i shkelqyer ne sferen qiellore ka nje yll te dyfisht me mase perafersisht sa 1/3 e tij,eshte xhuxh i bardhe qe ka peshen specifike 40000kg/m(kub).
Ylli qe ndriçon me pak i del perpara yllit me ndriçim me te madh,dritesia e tyre qe vjen ne Toke eshte me e vogel se kur ylli qe ndriçon ma teper ndodhet para atij qe ndriçon ma pak.Ndriçimi maksimal eshte kur shihen qe te dy ne te njejten kohe.
User avatar
David Gilmour
Posts: 5122
Joined: Sun Sep 09, 2007 9:05 am
Location: Prizren
Contact:

Re: Pyetje dhe pergjigje nga Astronomia

Post by David Gilmour »

tregomni pak per gravitetin jashte tokes se pom intereson
User avatar
Eethos*****
Posts: 481
Joined: Wed Jul 02, 2008 9:57 am
Location: Offline

Re: Pyetje dhe pergjigje nga Astronomia

Post by Eethos***** »

David Gilmour wrote:tregomni pak per gravitetin jashte tokes se pom intereson
Kete pytje tani e pash :)
Graviteti ne siperfaqen e tokes ka vleren 9.81m/s ne katrore.Mbi siperfaqen e tokes bjen me katrorin e distances se rrezes se tokes.Do te thote ne distancen 2R (R=6378km)graviteti eshte 4 here ma i dobet sesa ne siperfaqen e tokes.Ndersa ne distancen 10R graviteti e ka vleren 100here me te dobet se ne siperfaqen e tokes.Me fjale te tjera nje trup qe e ka peshen ne siperfaqe te tokes 100kg ne distancen 10R do ta kete vetem 1kg. Ne kete menyre graviteti dobesohet me distancen nga toka.
shembull:
Satelitet artificial qe jane mbi 200km nga siperfaqja e tokes te te cilet vlen qe forca e centripetaleve(terheqese) eshte e barabarte me forcen centrifugale ,kurse forca centrifugale paraqitet vetem kur trupi levize ne nje rruge te lakuar.Ne keso rastesh trupi eshte i papeshe sepse forca terheqese e toke eshte e barabarte me forcen e cila tenton me e largu trupin nga toka.Trupi i tille behet satelit i tokes dhe ai vazhdimisht do te sillet rreth tokes sikurse sillet edhe hana rreth tokes :) .
User avatar
Dr.SkaL.
Posts: 1079
Joined: Sat Apr 21, 2007 1:03 pm
Location: Khazad Dum

Re: Pyetje dhe pergjigje nga Astronomia

Post by Dr.SkaL. »

ndoni teori per vrimat e zeza , siq e dim ka me qindra teori rreth tyre!

cila tu doket ma e logjikshme sipas teje ?
User avatar
Eethos*****
Posts: 481
Joined: Wed Jul 02, 2008 9:57 am
Location: Offline

Re: Pyetje dhe pergjigje nga Astronomia

Post by Eethos***** »

Dr.SkaL. wrote:ndoni teori per vrimat e zeza , siq e dim ka me qindra teori rreth tyre!

cila tu doket ma e logjikshme sipas teje ?
Ne metagalaktik ka me miljarda galaktika.Ne secilen qender te galaktikave te ndryshme ndodhet nga nje vrime gjigante qe quhet vrime e zeze.Ne galaktiken tone qe quhet rruga e qumeshtit apo kashta e kumtrit gjindet nje vrime e zeze qe ka masen 2milion here ma te madhe sesa dielli jone.Me kete gravitet apo ma mire me thene supergravitet i mban ne nje "familje"mese 200miljard yje te cilat sillen rreth saj.Yjet qe jane me afer kane shpejtesi me te madhe, e yjet qe jane me larg prej qendres sillen me ngadal.Vazhdimisht yjet qe jane me afer vrima e zeze mund ti gelltit.E mund te vazhdoje edhe me te tjera.Kete ngjajshmeri e kemi edhe me diellin tone ne krahasim me planete.
p.sh.Merkuri perreth diellit e ka shpejtesine 47km/s, ndresa Venusi 35km/s,Toka 29.8km/s,Saturni 9.5km/s ,Plutoni i cili eshte me se largu vetem 2 km/s.
p.s. sipas meje kjo eshte teoria me e logjikshme dhe me e kjarta per vrimat e zeza :)
User avatar
David Gilmour
Posts: 5122
Joined: Sun Sep 09, 2007 9:05 am
Location: Prizren
Contact:

Re: Pyetje dhe pergjigje nga Astronomia

Post by David Gilmour »

Eethos***** wrote:
David Gilmour wrote:tregomni pak per gravitetin jashte tokes se pom intereson
Kete pytje tani e pash :)
Graviteti ne siperfaqen e tokes ka vleren 9.81m/s ne katrore.Mbi siperfaqen e tokes bjen me katrorin e distances se rrezes se tokes.Do te thote ne distancen 2R (R=6378km)graviteti eshte 4 here ma i dobet sesa ne siperfaqen e tokes.Ndersa ne distancen 10R graviteti e ka vleren 100here me te dobet se ne siperfaqen e tokes.Me fjale te tjera nje trup qe e ka peshen ne siperfaqe te tokes 100kg ne distancen 10R do ta kete vetem 1kg. Ne kete menyre graviteti dobesohet me distancen nga toka.
shembull:
Satelitet artificial qe jane mbi 200km nga siperfaqja e tokes te te cilet vlen qe forca e centripetaleve(terheqese) eshte e barabarte me forcen centrifugale ,kurse forca centrifugale paraqitet vetem kur trupi levize ne nje rruge te lakuar.Ne keso rastesh trupi eshte i papeshe sepse forca terheqese e toke eshte e barabarte me forcen e cila tenton me e largu trupin nga toka.Trupi i tille behet satelit i tokes dhe ai vazhdimisht do te sillet rreth tokes sikurse sillet edhe hana rreth tokes :) .
@Eethos***** shum flm se mi ki kjartsu do sene, po veq te qajo pjesa e dyt s'po kutpoj shum sene me kit forcen qe tenton me largu trupin prej tokes, kah krijohet kjo force :o
User avatar
Eethos*****
Posts: 481
Joined: Wed Jul 02, 2008 9:57 am
Location: Offline

Re: Pyetje dhe pergjigje nga Astronomia

Post by Eethos***** »

David Gilmour wrote:
Eethos***** wrote:
David Gilmour wrote:tregomni pak per gravitetin jashte tokes se pom intereson
Kete pytje tani e pash :)
Graviteti ne siperfaqen e tokes ka vleren 9.81m/s ne katrore.Mbi siperfaqen e tokes bjen me katrorin e distances se rrezes se tokes.Do te thote ne distancen 2R (R=6378km)graviteti eshte 4 here ma i dobet sesa ne siperfaqen e tokes.Ndersa ne distancen 10R graviteti e ka vleren 100here me te dobet se ne siperfaqen e tokes.Me fjale te tjera nje trup qe e ka peshen ne siperfaqe te tokes 100kg ne distancen 10R do ta kete vetem 1kg. Ne kete menyre graviteti dobesohet me distancen nga toka.
shembull:
Satelitet artificial qe jane mbi 200km nga siperfaqja e tokes te te cilet vlen qe forca e centripetaleve(terheqese) eshte e barabarte me forcen centrifugale ,kurse forca centrifugale paraqitet vetem kur trupi levize ne nje rruge te lakuar.Ne keso rastesh trupi eshte i papeshe sepse forca terheqese e toke eshte e barabarte me forcen e cila tenton me e largu trupin nga toka.Trupi i tille behet satelit i tokes dhe ai vazhdimisht do te sillet rreth tokes sikurse sillet edhe hana rreth tokes :) .
@Eethos***** shum flm se mi ki kjartsu do sene, po veq te qajo pjesa e dyt s'po kutpoj shum sene me kit forcen qe tenton me largu trupin prej tokes, kah krijohet kjo force :o
sps hiç asgje...aha...kete pakjartesin rreth forces centrifugale po te tregoj me disa shembuj:

Te levizja rrethore kemi dy forca, njera tenton me e dergu trupin ne qender,kurse tjetra me e largu trupin prej qendres,kur keto jane te barabarta trupi levize ne rreth me nje shpejtesi konstante.Ketij shembulli i referohet levizja e koves me uje perreth dores neqoftese eshte i lidhur me litar afersisht 60-70cm dhe uji nuk bjen ne toke pershkak forces centrifugale e cila barazohet me forcen e gravitetit.
Me fjale te tjera kur pesha e ujit ne kove eshte e barabarte me forcen centrifugale uji qendron ne kove vazhdimisht.Kur prishte ky drejtpeshim atehere uji rrjedh prej kove.
Shembull te ngjajshem si raport ne mes ketyre dy forcave kemi kur ne rrugen e lakuar automobili levize me shpejtesi te madhe ai ne lakesen e madhe do te rrotullohet pershkak te forces centrifugale.Prandaj ne lakesa gjithmne duhet te zvoglohet shpejtesia e automjeteve.


p.s.shpresoj qe tani ta keni me te kjarte!
User avatar
David Gilmour
Posts: 5122
Joined: Sun Sep 09, 2007 9:05 am
Location: Prizren
Contact:

Re: Pyetje dhe pergjigje nga Astronomia

Post by David Gilmour »

Eethos***** wrote:
David Gilmour wrote:
Eethos***** wrote: Kete pytje tani e pash :)
Graviteti ne siperfaqen e tokes ka vleren 9.81m/s ne katrore.Mbi siperfaqen e tokes bjen me katrorin e distances se rrezes se tokes.Do te thote ne distancen 2R (R=6378km)graviteti eshte 4 here ma i dobet sesa ne siperfaqen e tokes.Ndersa ne distancen 10R graviteti e ka vleren 100here me te dobet se ne siperfaqen e tokes.Me fjale te tjera nje trup qe e ka peshen ne siperfaqe te tokes 100kg ne distancen 10R do ta kete vetem 1kg. Ne kete menyre graviteti dobesohet me distancen nga toka.
shembull:
Satelitet artificial qe jane mbi 200km nga siperfaqja e tokes te te cilet vlen qe forca e centripetaleve(terheqese) eshte e barabarte me forcen centrifugale ,kurse forca centrifugale paraqitet vetem kur trupi levize ne nje rruge te lakuar.Ne keso rastesh trupi eshte i papeshe sepse forca terheqese e toke eshte e barabarte me forcen e cila tenton me e largu trupin nga toka.Trupi i tille behet satelit i tokes dhe ai vazhdimisht do te sillet rreth tokes sikurse sillet edhe hana rreth tokes :) .
@Eethos***** shum flm se mi ki kjartsu do sene, po veq te qajo pjesa e dyt s'po kutpoj shum sene me kit forcen qe tenton me largu trupin prej tokes, kah krijohet kjo force :o
sps hiç asgje...aha...kete pakjartesin rreth forces centrifugale po te tregoj me disa shembuj:

Te levizja rrethore kemi dy forca, njera tenton me e dergu trupin ne qender,kurse tjetra me e largu trupin prej qendres,kur keto jane te barabarta trupi levize ne rreth me nje shpejtesi konstante.Ketij shembulli i referohet levizja e koves me uje perreth dores neqoftese eshte i lidhur me litar afersisht 60-70cm dhe uji nuk bjen ne toke pershkak forces centrifugale e cila barazohet me forcen e gravitetit.
Me fjale te tjera kur pesha e ujit ne kove eshte e barabarte me forcen centrifugale uji qendron ne kove vazhdimisht.Kur prishte ky drejtpeshim atehere uji rrjedh prej kove.
Shembull te ngjajshem si raport ne mes ketyre dy forcave kemi kur ne rrugen e lakuar automobili levize me shpejtesi te madhe ai ne lakesen e madhe do te rrotullohet pershkak te forces centrifugale.Prandaj ne lakesa gjithmne duhet te zvoglohet shpejtesia e automjeteve.


p.s.shpresoj qe tani ta keni me te kjarte!
po po tash e kam shum ma t'kjart thnxxx :D
User avatar
hp11
Posts: 7415
Joined: Tue Apr 08, 2008 7:09 pm
Location: n'protesta

Re: Pyetje dhe pergjigje nga Astronomia

Post by hp11 »

Cilat jane arritjet(zbulimet) e Tio Brahe-s dhe a kane ndihmuar zbulimet e tij ne studimet e mevonshme ne Astronomi?
User avatar
Eethos*****
Posts: 481
Joined: Wed Jul 02, 2008 9:57 am
Location: Offline

Re: Pyetje dhe pergjigje nga Astronomia

Post by Eethos***** »

hp11 wrote:Cilat jane arritjet(zbulimet) e Tio Brahe-s dhe a kane ndihmuar zbulimet e tij ne studimet e mevonshme ne Astronomi?
Tiho Brahe ka qene nje astronom i cili ka bere matje te perpikta te trupave qiellor,ka percaktu poziten e 777yjeve, kurse e meta e tij eshte se nuk e ka pranuar plotesisht sistemin heliocentrik.Eshte munduar te gjeje nje lloj kompromisi me sistemin geocentrik te Ptolemeut, mirpo nuk ka pas perkrahje te madhe,ka studiuar mire planetin Mars qe i ka shfrytezu Kepleri dhe nga rezultatet e tija ka ardh deri te ligjet e mirenjohura se planetet nuk levizin neper trajektore rrethore po neper trajektore eliptike ku ne njeren vater te elipses gjindet dielli.Me kete rezultatet eksperimentale te Tiho Brahes kane qene te perputhura me teorin e Keplerit.Kepleri ka dhene tri ligje te njohura,keto ligje vertetohen edhe me ligjin e Njutnit te gravietit qe eshte nje ligj universal.
Krejt kjo d.m.th se metjet e sakta te Tiho Brahes kane ndikur ne zbulimet e mevonshme!
User avatar
vaLton
Posts: 6568
Joined: Sat Nov 11, 2006 3:10 pm
Location: Rep. of Peja

Re: Pyetje dhe pergjigje nga Astronomia

Post by vaLton »

Cka quajme yjesi?
Zana E Malit
Posts: 2147
Joined: Sun Apr 06, 2008 11:18 pm
Location: United Mitrovica

Re: Pyetje dhe pergjigje nga Astronomia

Post by Zana E Malit »

veq thash t`ju kujtoj qe dje u kon Solstici dimnor.

Bashkimi i yjeve me te ndritshme, dmth vrojtuesit e vjeter kan bashku yjet e ndritshme dhe kan formu figura prej tyne e kjo njihet si Yjesi ose konstelacion
User avatar
David Gilmour
Posts: 5122
Joined: Sun Sep 09, 2007 9:05 am
Location: Prizren
Contact:

Re: Pyetje dhe pergjigje nga Astronomia

Post by David Gilmour »

Zana E Malit wrote:veq thash t`ju kujtoj qe dje u kon Solstici dimnor.

Bashkimi i yjeve me te ndritshme, dmth vrojtuesit e vjeter kan bashku yjet e ndritshme dhe kan formu figura prej tyne e kjo njihet si Yjesi ose konstelacion
e shifsha pse mu doke ma drit se netve tjera
Post Reply