Teoria e Relativitetit

Shkenca, teknologjia... Diskutoni rreth ketyre lemive, tregoni, pyesni, mesoni.

Moderators: Beka Floyd, SadButTrue, bg82, adela

deepblue
Posts: 334
Joined: Fri Jul 01, 2005 11:08 pm

Post by deepblue »

aristotel, po ti le krejt filozofimet ty, sepse ti po logjikon ma mire ......... megjithate une prap po duhet i shkruajt te njejta gjera, vetem e vetem per me ta rifresku logjiken e mire qe e ke...

ndegjo aristotel, ti si duket nuk e paske lexu, apo nuk i paske kuptu shifrat per numrin e atomeve qe ekzistojne neper hapesira te ndryshme... lexoj mire kesaj here se tash kom me ti shkru TEPER MIRE.

VAKUUM I PLOTE DMTH kur nuk ekziston as edhe nje grimce elementare ne ate hapsire.

Me 1 cm3 te trupit tend ka afersisht 1*10exp32 atome.... nese don me pa me numra te thjesht ateher me 1 cm3 te trupit tend ka afersisht 100 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 atome. .OK.. (100 bilion bilion atome... nuk e di a ka nevoje me te kallxu se cfar numri enorm osht ky)

Ne HAPESIREN prej 1cm3 ne AJR aferisht ka 1*10exp24 apo 1 000 000 000 000 000 000 000 000 atome (1 milion bilion atome)

Ne HAPESIRE prej 1cm3 ne GJITHESI, ka afersisht 1-10 atome... perndryshe kesaj hapsire i thojne edhe VAKUUM (megjithse jo totalisht i plote), prap se prap osht vakuum. ngase numri i atomeve eshte JASHTZAKONISHT I VOGEL ne ate hapesire, sa qe ai numer edhe as qe mund te konsiderohet se ekziston.

TASH TI LOGJIKO MIRE, edhe krahasoj keta numra qe ti shkruajta, edhe kallxom ma se PARI 10 atome ne krahasim me 100 bilion bilion cfar osht... te lutem mos filozofo, ama tregom drejt a ka kuptim me i krahasu keto dy numra.. edhe a eshte e drejte me then se 10 ne krahasim me 100 bilion bilion nuk ekziston.... dmth se A KA KUTPIM ME THEN SE NE VAKUUMIN NE GJITHESI MUND TE KONSIDEROHET SE NUK KA ATOME.

edhe SE DYTI, nuk e pash se cfar fakte ofrove per me mbrojte tezen se HAPESIRA ESHTE MATERIE. Nese HAPESIRA ESHTE MATERIE qysh po e thu ti kete PA ASNJE FAKT, PA ASNJE EKSPERIMENT, PO VEQ ME FILOZOFIME edhe ate filozofime ulur prej karrike, pse ateher ne nje HAPESIRE TE NJEJTE PER NGA MADHESIA KA SASI TE NDRYSHME TE MATERIES? PSE?

--------------
aristoteli ->* Me fjalen "vakum" une nenkuptoj: "Vendin e caktuar ku materia nuk mund te shifet me sy"! Nuk eshte dicka e re apo cudi, mirepo une besoj se logjika e shendosh e kap dhe duhet te jete e vertete! flm
----------------------

A TA MERR MENDJA se mundesh me i pa me sy, (apo edhe me perdorimin e mikroskopeve me te fuqishem) molekulat edhe atomet... ????.


me te mira aristotel,...


deimos.... e=mc2 eshte formule fizike me ane te se ciles shprehet lidhja ne mes te MASES dhe ENERGJISE...
Sikur krejt formulat e tjera ne fizike, edhe kjo nuk dallon... tash...pse shpejtesia e drites ne katror??? kjo eshte rezultat i llogaritjeve te ndryshme prej te cilave ajnshtajni e ka nxjerr kete formule....

pershendetje
theguitarist
Posts: 49
Joined: Mon May 16, 2005 2:21 pm
Location: Londer

materja koha dhe hapsira

Post by theguitarist »

Per nje gje deshta te flas, pra hiqi.
Si mendoni ju, une perveti hiqin e kisha klasifikue si nje pjese e hapsires ku koha eshte 0, pra ajo qe ne Astrofizik quhet virme e zeze.

Ndersa per hapsiren atehre me duket se hapsira eshte diqka qe eshte krijuar qysh ne fillim baraz me krijimin e materjes se pare. Sepse per tu krijuar materja ajo duhet te ket pasur mase, dhe per tu krijuar diqka qe ka mass ajo duhet qe te ekzistoj ne nje vellim e cila paraqet hapsire.
Se si eshte bere qe hapsira te jete me e madhe se vete vellimi i gjithe univerzit ate nuk e di. Aty ndoshta do te ket pasur ndikim edhe koha si dimenzion i 5 ku me krijimin e vrimave te zeza eshte bere qe vellimi i gjithe materies te jet dukshum me i vogel se hapsira totale e univerzit.

Shoke sdu ta zgjase me shume se mos po e komplikoj temen po ju lutem ju kisha pyet nese mundemi me i shtjellue me gjeresishte idete qe komenti im mund te kete perfillur.

ju don
gitaristi.
deepblue
Posts: 334
Joined: Fri Jul 01, 2005 11:08 pm

Post by deepblue »

ok... guitarist.. ma se pari HIQ-in nuk duhet me perdor si koncept.
Se dyti, nese veq perdoret ateher duhet me pas parasysh se ne cfar kontektsi perdoret. Ne menyre gjenerale shumica me HIQ nenkuptojne ate pjese te hapesires ne te cilen nuk ka asgje... dmth po te shkojme ne ekstrem, ateher HIQ duhet me simbolizu nje pjese te hapsires ku nuk ka asnje grimce te materies... shkurt e shqip VAKUUM I PLOTE.

Mirpo nese dikush don me provu me u zgjeru edhe ma shume botkuptimin per HIQ-in, ateher me HIQ duhet te nenkuptohet krejt GJITHESIA ne kohen -1 sekond... (dmth 1 sekond para se te ndodhte BIG BANG-ut)... apo ma mire me then, HIQ-i eshte AJO PIKE ne te cilen HAPESIRA KOHA DHE MATERIA NUK EKZISTOJNE.

Tjeter dicka....guitarist ne astrofizike vrima e zeze eshte trup me madhesi shume te vogel, por me dendesi JASHTAZKONISHT (MARRAMENDESE) te MADHE.. KJo dendesi e materies e ben qe Vrima e Zeze te ket fushe gravitacionale teper te madhe... Apo ma shkurt me then, fushe gravitacionale nga e cila nuk mund te ik as Drita. (pse drita nuk mund te ik, apo a ka dicka qe mundet me ik prej vrimes se zeze, eshte dicka krejt tjeter.. ndoshta me vone mundemi edhe me bisedu per kete)... Ama perkunder krejt ketyre, vrima e zeze eshte vetem nje trup kozmik..., normal me veti shume ma ekstreme se trupat e tjere kozmik, mirpo prap se trup kozmik i cili i nenshtrohet ligjeve te fizikes. Qe dmth se vrimat e zeza e kan kohen e vet edhe hapesiren e vet... normal ketu duhet me cek, se fushat dimenzionale te kohes dhe hapesires qe shtrihen rreth fushes gravitacionale te vrimes se zeze dallojne jashtazkonisht shume prej fushave dimenzionale te kohes dhe hapesires rreth trupave te tjere kosmik siq jane planetet dhe yjet.

Tash per hapesiren.... qysh e the edhe ti, une veq po vulosi edhe ma shume :)
NE momentin 0 (zero), momentin kur ka shperthyer BIG BANG-i, ka filluar krijimi i HAPSIRES KOHES DHE MATERIES.... te tri keto, jan krijuar pernjeher dhe asnjera prej ketyre nuk mundet me ekzistu si e veqant...
me spjegu me fjal te thjeshta, ateher thuhet keshtu "nje GRIMCE E MATERIES, zen HAPESIREN e caktuar ne KOHE te caktuar".

Per fund edhe dicka... shiqoni... gjithesia eshte ne kete forme qe eshte, vetem pershkak te forces gravitacionale te materies qe ekziston ne te.... e ardhmja e gjithesis pra mvaret nga kjo force.. Se a do te ben kolaps GJITHESIA prap ne nje pike singulare, apo do te zgjerohet perjetesisht, kjo mvaret krejt nga forca gravitacionale....
Tash, pasi qe forcen gravitacionale e krijon dendesia e materies, dhe sipas llogaritjeve te para eksperimentale eshte pa qe materia e DUKSHME (qe shihet me sy) ne GJITHESI nuk eshte e bollshme per te krijuar force gravitacionale per te mbajtur GJITHESIN ne formen ne te cilen eshte tash.. eshte supozuar se per te ekzistuar Gjithesia ne kete forme ne te cilen eshte tash, patjeter duhet te ekzistoje edhe me shume materie... Nuk e di ne cilin vit ka ndodh kjo, mirpo me ane te eksperimenteve eshte arritur te behet zbulimi i te ashtuquajtures MATERIE E ZEZE - DARK MATTER (materie qe nuk shihet).... kjo materie eshte llogaritur se perben 2/3 e krejt Gjithesis....
Pra materie ne gjithesi ka me shume se sa qe mund te shihet...

me te mira...
theguitarist
Posts: 49
Joined: Mon May 16, 2005 2:21 pm
Location: Londer

Post by theguitarist »

Pajtohem me ty deepblue.

Mirepo qe te eleburoj ne konceptin tim te hiqit une e mora si shembull vrimen e zeze pasi qe siq e dijme ka aq shume gravitet sa qe drita qe hyn nuk mund te del.
Me sa di une graviteti eshte ralative ndaj kohes keshtu qe sa me i math qe te jet greviteti ne nje pjese te hapsires koha fillon ne zvogelohet e sidomos kur kemi te bejme me virmat e zeza graviteti i te cilies eshte dukshume ne limite te kohes.

Deepblue a mundesh me e spjegue pak me mire relacionin ne mes te kohes si dhe gravitetit?
A ka formule ne astrofizike e cila ben korelacionin ne mes te kohes si dhe gravitetit? Dhe si e spjegon ajo formule kete relacion?

tung
theguitarist.
deepblue
Posts: 334
Joined: Fri Jul 01, 2005 11:08 pm

Post by deepblue »

guitarist... se pari tento ta perfytyrosh dimenzionin KOHE-HAPSIRE (space time)..
(paramendoje sikur sistemin koordinativ te dekartit, ku boshti y le te jete hapesira, ndersa boshti x koha).

tash mbaje ne mend kete... dendesia e materies (masa) krijon fushen gravitacionale, dhe sa me masiv (me i madh) esht nje trup, aq me e madhe do te jet fusha gravitacionale perreth tij...

Paramendoje nje top te rende te hekurit kur e leshojme mbi nje sungjer...
Tash paramendoje edhe nje top edhe me te rend ne te njejtin sungjer...
sigurisht mundesh me paramendu se si deformohet sungjeri perreth kur te vendosen ata topat e hekurit.. dmth topi me i rend e deformon ma shume sungjerin (sharron ma shume :) ) se sa topi me i leht
E njejta eshte edhe trupat masiv (planetet, yjet, etj), edhe ato ne te njejten menyre e deformojne dimenzionin kohe-hapesire... dhe sa me e madhe te jet masa e trupit dmth fusha gravitacionale me e madhe, aq me i madh do te jete deformimi i dimensionit kohe hapesire... respektivish, koha dhe hapesira do te jen me relative.

tash ne rastin e vrimes se zeze, ato deformime do te jene maksimale, pasi qe masa e vrimes se zez eshte pafundesisht e madhe, dhe fusha gravitacionale qe e shkakton ajo eshte shume e madhe..kjo dmth, se deformimi i dimenzionit kohe-hapesire rreth vrimes se zeze eshte teper i madh.

Formule qe do te shprehte lidhjen ne mes kohes dhe gravitetit nuk di qe ka... .megjithese ma merr mendja se ky relacion edhe mundet me u shpreh permes formulave tjera ekzistuese.

kaq :).... per najcka tjeter lirisht pyet.

db
4tasi
Posts: 353
Joined: Mon Aug 08, 2005 7:08 pm
Location: Pranë Kompjuterit

Post by 4tasi »

deepblue :shsmile: dendesia e materies (masa) :shsmile:

masa eshte vetia e trupit qe e tregon kur ne ate trup vepron forca sa me e madhe te jete masa trupit do te jet aq me inert
deepblue
Posts: 334
Joined: Fri Jul 01, 2005 11:08 pm

Post by deepblue »

bravo bravo 4tas.. koke dupllo ma i meqem se qe kom mendu... .

dendesia e materies = masa
4tasi
Posts: 353
Joined: Mon Aug 08, 2005 7:08 pm
Location: Pranë Kompjuterit

Post by 4tasi »

po normal shka menove ti bre njeri hahahhahahahhah
deepblue
Posts: 334
Joined: Fri Jul 01, 2005 11:08 pm

Post by deepblue »

hej 4tas, nuk na kallxove a kan trupat inerci ne gjithesi???? :)
4tasi
Posts: 353
Joined: Mon Aug 08, 2005 7:08 pm
Location: Pranë Kompjuterit

Post by 4tasi »

nuk ju kallxova qysh me ju kallxu ma me pyt une nuk e di qka mendoni ju

sa i perket pyetjes une nuk e kam provu amo trupat kan inerci edhe ne gjithesi kjo mund te thuhet me bindjen se sipas ligjit te ainshtajn-it (einstein) te teoris se relativitetit ku theksohet se trupave masa nuk ju ndryshon kurr vetem nese ata levizin me shpejtesi me te madhe se te drites (300.000 km/s)

keshtu qi deepblue lexo lexo se vetem em pune arrihen gjerat

hajde me tmira
deepblue
Posts: 334
Joined: Fri Jul 01, 2005 11:08 pm

Post by deepblue »

shume interesant ke kjo pergjigjja jote "sipas ligjit te ajnshtajnit te teoris se relativitetit"... nuk pasna ndegju kurr qe ajnshtajni paska qit naj ligj????? veq nejse.. po e kuptoj se cka ke desht me then..

Edhe kur dikush tregon dicka qe eshte e sakt.. na te tjeret veq duhet me ndegju .. apo jo...

E ti u pergjigje shume mire ne pyetje.. ama nuk osht dasht me ja shtu kete far "sipas ligjit te ajnshtajnit"... :):).

eh po mire... krejt ke ne rregull 4tas.. veq qe me idhnove pak me kete qe e ki shkru ne fund..
diqysh sikur .......nejse, ajo vlen edhe per ty...
deepblue
Posts: 334
Joined: Fri Jul 01, 2005 11:08 pm

Post by deepblue »

harrova me te pyet 4 tas.. ti the se sipas TPR-se masa e trupave ndryshon vetem nese ata levizin me shpejtesi MA TE MADHE se te drites.. apo jo?

me trego, nese trupi leviz me shpejtesi MA TE MADHE se te drites, apo SA TE drites????

tjeter..

nese ata levizin me ate shpejtesi, masa ndryshon... ne rregull...., ama a i zvogelohet apo a i rritet masa atij trupi???

tjeter dicka..
nese masa e trupit ndryshon, ateher patjeter duhet me ndryshu edhe gjatesia apo jo??? tash, si ndryshon gjatesia e trupit nese ai trup leviz me ate shpejtesi, i rritet apo i zvogelohet gjatesia????

:):).. me te mira
4tasi
Posts: 353
Joined: Mon Aug 08, 2005 7:08 pm
Location: Pranë Kompjuterit

Post by 4tasi »

sa i perket qe nuk po beson se ajo osht sipas teoris se relativitetit per at pun pyto kon dush po mendoj qe din diqka se osht e vertet njeri
e sa i perket pyetjes osht shum abstrakte me pyt ajo dihet se nese trupat levizin me shpejtesi sa te drites atyre iu zvoglohet masa

njeri mos u idhno tiper at pun se humor pak respekt kqyr me kon ke pun e tani posto heheh po menoj ne rubriken "shkenca"
4tasi
Posts: 353
Joined: Mon Aug 08, 2005 7:08 pm
Location: Pranë Kompjuterit

Post by 4tasi »

nime njeri deepblue kishe bomir me ma dhan e-mail-in kishim fol ne msn per keto sene ok ti sqaroj se spomuj ktu mos u prek ti per keto ;)

ose qoma ni pm ;)
deepblue
Posts: 334
Joined: Fri Jul 01, 2005 11:08 pm

Post by deepblue »

hahahah 4tas :).. jo jo.. une po te besoj... se qashtu osht qysh po thu ti... ama ligji i pare i njutonit (ligji i inercionit) e thot ate qe te gjithe trupat kane inercion. Ky ligj thot afersisht keshtu
CDO trup tenton ta ruaj gjendjen e qetesis relative, apo te shpejtesis se njetrajtshme drejtvizore.
Tash ligjet e njutonit bejne pjese ne teorine mekanike te fizikes apo qysh i thojne ndryshe fizika njutoniane, e kjo mund te nxirret komplet nga teoria e pergjithshme e relativitetit (TPR).

pyetjet qe ti bera jane pyetje shume e rendesishme per TPR-ne.. pergjigjjet mirren nga formulat e lorencit te cilat e tregojne saktesisht se cka ndodh me masen dhe gjatesin e trupit kur ato tentojne te levizin me shpejtesin e drites..
shkurt, pergjigjet ne ato pyetjet qe ti bera jan...
nese nje trup tenton te leviz me shpejtesi sa ajo e drites MASA tenton ti rritet ne DERI NE PAKUFI.. ndersa GJATESIA tenton ti zvogelohet DERI NE PAKUFI

db..
Post Reply